Biodiversity
Monitoring and surveys

Succesvolle Utrechtse faunatunnel

In opdracht van de gemeente Utrecht en provincie Utrecht is een faunatunnel aangelegd onder de Biltse Rading, in de Voorveldse Polder; een open gebied deels in gebruik voor agrarische doeleinden. De tunnel maakt deel uit van een brede groene corridor tussen de Oostelijke Vechtplassen en het Kromme Rijn-gebied.

Eind maart 2020 is de faunatunnel in gebruik genomen. De totale lengte van de tunnel bedraagt circa 85 meter, met aan weerszijden oplopende uitloopstroken van elk 23 meter. De faunatunnel is drie meter breed en 1,75 meter hoog. In de midden- en tussenbermen zijn roosters geplaatst voor lichtinval.

De ringslang en andere doelsoorten

De monitoring tussen mei 2020 en november 2022 was gericht op het vaststellen van (seizoens)gebruik door de doelsoorten: (kleine) grondgebonden zoogdieren, amfibieën en reptielen. Het ging daarbij om zowel het soortenspectrum (aantal verschillende soorten) als de frequentie van gebruik. De faunatunnel blijk goed te functioneren voor de doelsoort ringslang (frequent gebruik), amfibieën (frequent gebruik door de kleine watersalamander, de gewone pad en de bruine kikker), de wezel (frequent gebruik), de das (frequent gebruik) en de boommarter (incidenteel gebruik).

Naast de doelsoorten wordt de faunatunnel ook gebruikt door andere grondgebonden zoogdieren, waaronder Rode Lijst-soorten als de haas, de hermelijn en de bunzing. Ook soorten die doorgaans minder vaak worden waargenomen, zoals de dwergmuis en de woelrat, gebruiken de tunnel.
Camerabeeld van een das die de faunatunnel gebruik.
De faunatunnel
Camerabeeld van een bunzing die de faunatunnel gebruikt.

Toename in gebruik

Gedurende de monitoringsjaren hebben we een toename gezien in gebruik door de ringslang en verschillende martersoorten. De das is illustratief als soort die de tunnel nog moest ontdekken in 2020, incidenteel door de tunnel ging in het eerste halfjaar van 2021 en in 2022 de tunnel inmiddels tot vast onderdeel van zijn foerageerroute had gemaakt.
Door het natte karakter van de tunnel – de bodem is vrij vochtig – wordt deze veelvuldig gebruikt door (jonge) amfibieën in de periode juni tot augustus. De tunnel fungeert voor deze soorten als land- en overwinteringbiotoop.

Gebruik door bodemfauna

Tijdens het eerste monitoringsjaar zijn met enige regelmaat loopkevers in de tunnel waargenomen. Om meer inzicht te krijgen over het gebruik van faunatunnels door loopkevers en andere bodemfauna heeft in de zomer van 2022 een kortdurend stageonderzoek plaatsgevonden met behulp van potvallen. Gedurende 23 dagen konden negen verschillende loopkevers worden onderscheidden, waaronder de kruissmalkop, de zwartkoptandklauw en de roodpoothalmkruiper. Hiervan werd alleen het donker soldaatje niet ín de tunnel vastgesteld: de overige acht soorten wel.
Ondanks het betrekkelijk algemene voorkomen van deze soorten is het waardevol om te constateren dat faunapassages ook een aanzienlijke bijdrage leveren aan de ontsnippering van bodemfauna.