Biodiversity
Monitoring and surveys
De Grensmaas oververhit
De Grensmaas is het traject van de Maas ten noorden van Maastricht, ook wel de Gemeenschappelijke Maas genoemd. Deze rivier krijgt in de zomer weinig water en veel zon. Het water kan dan erg warm worden en het zuurstofgehalte juist heel laag. Brengt dit het onderwaterleven in gevaar?
Afgelopen jaar hebben wij dit onderzocht voor Rijkswaterstaat Zuid-Nederland. We deden dit samen met een drone-expert van Helix Aerial Vision, Highscan Drone Solutions. Een drone met een warmtebeeldcamera maakte gedetailleerde scans van de wateroppervlaktetemperatuur. Tegelijk hebben we op een aantal plekken de temperatuur in het water op verschillende dieptes gemeten.
Onderzoek naar de watertemperatuur
Deze metingen leverden een nauwkeurig beeld op van de ruimtelijke variatie in de watertemperatuur. Daarnaast hebben we het zuurstofgehalte en de waterstroming gemeten in de warme weken in juni en juli, toen de afvoer heel laag was. Deze omstandigheden zijn, mede door klimaatverandering, inmiddels een jaarlijks terugkerend scenario voor de Grensmaas.
Zowel de temperatuur als de zuurstofgehaltes bleken kritisch voor gevoelige soorten macrofauna en vis die kenmerkend zijn voor stromende grindrivieren. Zuurstofgehaltes kunnen daarbij vooral aan het einde van de nacht extreem laag worden, terwijl ze overdag juist onnatuurlijk hoog oplopen door de productie door algen.
Bovenop deze drukfactoren zorgen bijna dagelijkse afvoerschommelingen voor periodieke droogval van oeverhabitats.
Zowel de temperatuur als de zuurstofgehaltes bleken kritisch voor gevoelige soorten macrofauna en vis die kenmerkend zijn voor stromende grindrivieren. Zuurstofgehaltes kunnen daarbij vooral aan het einde van de nacht extreem laag worden, terwijl ze overdag juist onnatuurlijk hoog oplopen door de productie door algen.
Bovenop deze drukfactoren zorgen bijna dagelijkse afvoerschommelingen voor periodieke droogval van oeverhabitats.
Een precieze analyse voor de Grensmaas
Er zijn echter veel verschillen in de rivier, afhankelijk van onder meer stroming en waterdiepte. Dankzij de gedetailleerde ruimtelijke data die we verzameld hebben, kan dit nu preciezer geanalyseerd worden en vertaald worden naar adviezen voor beheer en inrichting van dit bijzondere riviertraject.