Onderzoek effecten zwarte wiek

Een methode om te voorkomen dat vogels slachtoffer worden door aanvaring met een windturbine is de zichtbaarheid van de draaiende rotorbladen te verhogen. Dit heeft te maken met de bewegingsonscherpte.
Uit laboratoriumexperimenten van Hodos (2003) bleek dat het optreden van bewegingsonscherpte beperkt kan worden door een van de wieken een andere kleur te geven.
Dit principe is recent onderzocht door May et al. (2020) op het eiland Smøla in Noorwegen. In dat onderzoek werd getest of het zwart verven van één wiek van een windturbine een reductie van het aantal aanvaringsslachtoffers opleverde. Dit met een positief resultaat; het toepassen van deze maatregel leverde 70% minder vogelslachtoffers op (May et al., 2020).

Er wordt nu onderzocht of deze aanpak ook in Nederland effectief is. In Nederland komen namelijk deels andere vogelsoorten voor, is het landschap anders dan in Noorwegen en speelt de nachtelijke vogeltrek op rotorhoogte een belangrijke rol in vogelsterfte bij windturbines.
Het onderzoek wordt uitgevoerd bij 14 bestaande windturbines van RWE in windpark Eemshaven. Na een eerste jaar slachtofferonderzoek (nulmeting) is in september 2022 van zeven windturbines één wiek zwart geverfd. Daarna is de effectmeting gestart, waarin gedurende (minimaal) twee jaar slachtofferonderzoek wordt uitgevoerd onder alle 14 windturbines.

In dit onderzoek bepalen we het verschil in mortaliteit tussen de geverfde turbines en de controleturbines. Dit vergelijken we met het eventuele verschil tussen dezelfde twee groepen windturbines tijdens de nulmeting. Hieruit zal de effectiviteit van een zwarte wiek blijken als maatregel om sterfte te reduceren. Het zwarte wiek-onderzoek is in 2021 gestart en de resultaten worden eind 2024 verwacht.
Als de zwarte wiek ook in Nederland werkt, zou dit een aantrekkelijk alternatief kunnen zijn voor het stilzetten van windturbines om de sterfte van vogels te beperken.