Restoration ecology
Monitoring and surveys

Zandvleugel

Voor het programma Innovaties in de Kustlijnzorg (IKZ) van Rijkswaterstaat ontwikkelt Waardenburg Ecology in samenwerking met WaterProof BV en de Rijksuniversiteit Groningen de spannende innovatie Zandvleugel; een vleugel die onder water met behulp van getijstroming zand verplaatst. De kracht van de natuur benutten voor plaat,- geul,- en kustonderhoud!

Waar nu veel energie en brandstof nodig is voor onze kustveiligheid en het onderhoud van vaargeulen, gebruikt de Zandvleugel enkel de getijstroming om zijn werk te doen. Hierdoor vermindert onder andere de CO2-uitstoot van kustwerkzaamheden drastisch.

Onderzoek naar de werking en effectiviteit

Maar hoe werkt deze vleugel precies? Is het kosteneffectief? En kan dit een duurzaam alternatief zijn voor bepaalde bagger- en suppletieactiviteiten in de kustwateren en rivieren van Nederland? Om deze vragen te beantwoorden, zijn we met Rijkswaterstaat een onderzoek gestart binnen het IKZ-programma.

De eerste resultaten van modelberekeningen, stroomgootstudies en stroombassinstudies zijn veelbelovend:
  • De vleugel kan zand transporteren door het creëren van een vortex (wervel) op het vleugeloppervlak, die lokaal de stroming erg doet toenemen en van richting verandert. Deze vortex is in staat om zand op te wervelen en te vervoeren tot ver achter en naast de vleugel.
  • Het zandtransport achter de vleugel bereikt wel 10-15 keer de vleugellengte bij gemiddelde stromingscondities. Het zandtransport haaks op de stroming bereikt ongeveer 1-6 keer de breedte van de vleugelopstelling.

Sedimentatie door de vleugel

Ook zijn er inmiddels kwantitatieve resultaten over de hoeveelheid zandtransport:
  • Het sedimentatiegebied dat ontstaat door plaatsing van een Zandvleugel beslaat zo’n 8 hectare.
  • Bij opkomend tij wordt in het sedimentatiegebied circa 4 kg zand per m2 opgebracht door de Zandvleugel.

Uit bassinproeven blijkt dat, naast de verhoogde sedimentatie aan één laterale zijde van de Zandvleugel, sprake is van een erosiegebied aan de andere laterale zijde. Bij slimme plaatsing kan de Zandvleugel dus ook worden ingezet om een geul op diepte te houden, ten gunste van sedimentatie op hogere delen van het talud.

In de volgende stap van dit traject onderzoeken we de constructiemogelijkheden van de Zandvleugel in verschillende scenario’s om zo ook de kosteneffectiviteit van de vleugel te bepalen.
Bovenaanzicht