Zesjaarlijkse evaluatie van het Schelde-estuarium

De rapportage geeft een compleet beeld van de huidige toestand van het Schelde-estuarium in termen van de hoofdfuncties veiligheid, toegankelijkheid en natuurlijkheid, waarvoor Nederland en Vlaanderen beleidsdoelstellingen hebben geformuleerd.
Het Schelde-estuarium is een complex systeem, dat volop in verandering is. Door menselijk ingrijpen, zoals verdieping van vaargeulen en ingrepen in het kader van hoogwaterveiligheid, worden de natuurlijke processen beïnvloed.

Binnen de evaluatie is gekeken naar de ontwikkelingen op het gebied van hydrodynamiek, morfologie, waterkwaliteit en functies voor natuurlijkheid, veiligheid en toegankelijkheid. Collega's van Waardenburg Ecology hebben zich met name gericht op de ontwikkeling van leefgebieden en flora en fauna.
Een van de uitkomsten is dat de vorm en ligging van de platen, slikken en schorren in het estuarium steeds meer vast komen te liggen, doordat vaargeulen onderhouden worden en de natuurlijke hydrodynamiek beperkt wordt. Hierdoor treedt er minder verjonging van leefgebieden op en hogen de schorren en platen op. Dit heeft een negatieve weerslag op de vegetatie waarvan de kwaliteit nog steeds onvoldoende is.
Daarentegen hebben ontpolderingen en binnen- en buitendijkse natuurherstelmaatregelen geleid tot een oppervlaktetoename van leefgebieden van hoge kwaliteit en een positieve respons van fauna en flora.

Toch worden nog niet alle normen van de KRW (Kaderrichtlijn Water), die betrekking hebben op de doelstellingen voor oppervlak van leefgebieden, gehaald.
Op sommige punten zijn gelukkig positieve trends geconstateerd, zoals een toename van het macrozoöbenthos en de groei van de populatie zeehonden. Aan de andere kant zijn er veel soortgroepen achteruit gegaan, zoals bijvoorbeeld diverse soorten kustbroedvogels, fytoplankton en diadrome vissen (soorten die zich voortplanten in estuaria en als adult naar zee trekken).
Vast staat dat nog niet alle doelstellingen gehaald worden en dat exoten een aandachtspunt blijven voor vrijwel elke schakel in de voedselketen.

De evaluatie is uitgevoerd in opdracht van de Vlaams-Nederlandse Scheldecommissie (VNSC). Het resultaat van de samenwerking is de T2021-rapportage (zie link hieronder) die de ontwikkelingen in het estuarium in de periode 2016-2021 beschrijft.